Małżeństwo i rodzina w kulturze Indonezji

Indonezja, jej kultura i obyczaje nie są powszechnie znane. Nam, Europejczykom mogą wydawać się nieco obce i odległe od naszych wzorców zachowań. Jednak w znacznej mierze wynikają ze swoistej mieszanki tradycji oraz dominującej w tym kraju religii, czyli islamu.

Małżeństwo jako inicjacja

W Indonezji panuje powszechne przekonanie, że człowiek staje się w pełni dorosły dopiero w momencie, w którym zawiera związek małżeński i staje się rodzicem. Z tego właśnie powodu Indonezyjczycy żenią się i wychodzą za mąż jak najwcześniej. Możemy mówić nawet o swego rodzaju presji, której poddawane są nawet osoby o innej orientacji seksualnej. Małżonek jako osoba dorosła staje się w pełni zaangażowany w życie socjalne. W tym znaczeniu, ślub jest również inicjacją. Społeczeństwo otrzymuje w jego następstwie nowego, dorosłego członka. Udział społeczeństwa jest symbolizowany poprzez obecność w trakcie ceremonii osób starszych i przywódców wioski, którzy oficjalnie witają w swej grupie nowe osoby.

Istnieją pewne obszary kraju, gdzie małżeństwo traktowane jest jako przymierze zawierane między dwoma klanami. Najlepszym przykładem jest Sumatra. Mieszkańcy Jawy natomiast ogromną wagę przykładają do statusu społecznego przyszłych małżonków. W tej części Indonezji częściej, niż w całym kraju dochodzi do rozwodów. W przypadku Indonezyjczyków małżeństwa międzyetniczne zdarzają się rzadko. Mieszkańcy Indonezji w dalszym ciągu dbają o zachowanie czystości etnicznej. Sytuacja ta powoli jednak ulega zmianie, zwłaszcza w dużych ośrodkach miejskich oraz wśród osób z lepiej wykształconych warstw społecznych.

Rola kobiety i mężczyzny w małżeństwie

Indonezja jest krajem w większości muzułmańskim. Jednak status kobiet jest tutaj dosyć wysoki. Oczywiście w poszczególnych grupach etnicznych pozycja kobiet oraz ich prawa różnią się między sobą. Istnieje jednak jedna obowiązująca w całej Indonezji zasada. Przywódcami społeczności są mężczyźni i to oni mają decydujący głos w wielu kwestiach. Zadaniem kobiet jest natomiast ochrona wartości rodzinnych i domowych. Kobieta, jak w większości kultur patriarchalnych, jest opiekunką domowego ogniska. 

Związek między małżonkami nie koncentruje się na dążeniu do intymności, ale na dojściu do sprawiedliwego podziału obowiązków. Społeczeństwo jawajskie uznaje rodzinę za dobrą, jeżeli mąż i żona dobrze wypełniają swoje role. Mąż powinien więc dbać o potrzeby swojej rodziny, a żona wypełniać swoje obowiązki, jako osoba odpowiedzialna za służbę domową.

Jawajska koncepcja małżeństwa

Bardzo ciekawa jest jawajska koncepcja małżeństwa, która zakłada, że ze ślubem dwóch osób związany jest w jakiś sposób cały kosmos. Małżeństwo nie jest wyłącznie wspólnotą dwóch osób. Obejmuje ono również rodzinę, krewnych, a w pewnym stopniu również całe społeczeństwo, a nawet siły nadprzyrodzone. Ślub oznacza nie tylko założenie nowej, odrębnej rodziny, ale także wejście do rodziny męża i żony. Każdy ze współmałżonków odpowiada od tego momentu za rodzinę swojego partnera. Zięć i synowa stają się pełnoprawnymi dziećmi i są odpowiedzialni również za nowych rodziców.